خداحافظی با شیرینی‌های مصنوعی: راهنمای جامع کاهش میل به شیرینی و مضرات شیرین‌کننده‌های مصنوعی
- علت هوس شیرینی زیاد چیست؟
- آیا میل به شیرینی نشانه دیابت است؟
- میل به شیرینی کمبود چه ویتامینی است؟
- بعد از خوردن شیرینی چه بخوریم؟
- درمان خوردن شیرینی زیاد؟
- مضرات شیرینی برای مغز چیست؟
آیا شما هم جزو آن دسته ای هستید که این سوالات مدام ذهن شما را درگیر می کند؟ آیا برای کاهش وزن یا ارضای هوس شیرینی، به سراغ نوشابه‌های رژیمی یا میان‌وعده‌های شیرین‌شده مصنوعی می‌روید؟ بسیاری از متخصصان معتقدند این انتخاب، چندان هوشمندانه نیست. سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز در ماه می ۲۰۲۳، پس از انتشار گزارش‌های متعدد، اعلام کرد که برای کنترل وزن نباید به هیچ نوع شیرین‌کننده مصنوعی، از جمله استویا و شیرین‌کننده‌های استخراج‌شده از میوه راهب، اعتماد کرد.
مضرات خوردن شیرین زیاد برای مغز، قلب و دیگر اعضای بدن:
تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده طولانی‌مدت از شیرین‌کننده‌های کم‌کالری یا بدون کالری می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی به دنبال داشته باشد، از جمله:
- افزایش هوس شیرینی و چاقی: مصرف این شیرین کننده‌ها به جای کاهش وزن، می‌تواند به افزایش اشتها و افزایش چربی بدن منجر شود.
- بیماری‌های قلبی و مرگ زودرس: ارتباط بین شیرین‌کننده‌های مصنوعی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی و مرگ زودرس گزارش شده است.
- مضرات شیرینی برای مغز: مضرات شیرینی برای مغز زیاد است، مطالعات نشان از ارتباط این شیرین کننده‌ها با میگرن، افسردگی و حتی زوال عقل دارند.
- اختلالات گوارشی: تأثیر منفی بر میکروبیوم روده و مشکلات گوارشی.
- سرطان: آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) در سازمان جهانی بهداشت، آسپارتام را در گروه «احتمالاً سرطان‌زا برای انسان» طبقه‌بندی کرده است (ژوئیه ۲۰۲۳).
- مشکلات انعقادی خون: زایلیتول و اریتریتول، دو نوع الکل قندی، با افزایش خطر لخته شدن خون مرتبط هستند.
درمان خوردن شیرینی زیاد و کاهش میل به شیرینی:
در این بخش چند راهکار برای درمان خوردن شیرینی زیاد را بازگو کرده ایم، راهکارهای زیر می‌توانند به شما در کاهش میل به شیرینی و ترک شیرین‌کننده‌های مصنوعی کمک کنند:
〉〉 آیا بخشنامه ممنوعیت موبایل در مدارس موثر است؟
- توانبخشی جوانه‌های چشایی: دکتر دیوید کاتز، متخصص طب پیشگیری، توصیه می‌کند با کاهش تدریجی مصرف شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی، به جوانه‌های چشایی خود فرصت دهید تا حساسیت خود را به طعم‌های طبیعی بازیابند. این روش، به درمان خوردن شیرینی زیاد و کاهش تدریجی میل به شیرینی و افزایش لذت از طعم‌های دیگر غذاها کمک می‌کند. به تدریج با کاهش مصرف شکر و شیرین کننده های مصنوعی در غذاهای فرآوری شده و انتخاب گزینه های بدون قند (مانند سس سالاد، سس ماکارونی، نان و چیپس)، می‌توان مصرف روزانه قند را تا میزان قابل توجهی کاهش داد.
- خواندن دقیق برچسب مواد غذایی: به دقت برچسب مواد غذایی را بررسی کنید. به دنبال شیرین‌کننده‌های مصنوعی، حتی در محصولاتی که با برچسب «رژیمی»، «بدون شکر» یا «کم‌کالری» تبلیغ می‌شوند، باشید. الکل‌های قندی (polyols) مانند سوربیتول، زایلیتول، اریتریتول، لاکتیتول، مالتیتول و مانیتول را نیز بررسی کنید. حتی در محصولات غیرخوراکی مانند خمیر دندان، برق لب و داروها نیز ممکن است شیرین کننده وجود داشته باشد.
- شکستن چرخه هوس شیرینی: به جای حذف ناگهانی شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی، جایگزین‌های سالمی را پیدا کنید. غذاهای غنی از پروتئین و فیبر، میوه‌های تازه، و گاهی اوقات مصرف مقدار کمی شکر طبیعی (مانند یک قاشق چای‌خوری عسل در چای) می‌تواند به کنترل هوس شیرینی کمک کند.
- بهبود خواب: کمبود خواب می‌تواند میل به خوردن غذاهای شیرین و چرب را افزایش دهد. مطمئن شوید که خواب کافی دارید. کمبود خواب باعث افزایش سطح گرلین (هورمون گرسنگی) و کاهش لپتین (هورمون سیری) می‌شود.
آیا میل به شیرینی نشانه دیابت است؟
میل شدید و غیرقابل کنترل به شیرینی لزوماً نشانه دیابت نیست، اما می‌تواند یکی از علائم آن باشد. دیابت باعث افزایش سطح گلوکز خون می‌شود، که بدن سعی می‌کند با ترشح انسولین، این گلوکز را کنترل کند. این فرایند می‌تواند منجر به هوس شیرینی شود.
اما اگر هنوز این سوال در ذهن شما نقش بسته که ایا واقعا میل به شیرینی نشانه دیابت است؟ باید بدانیم، علائم دیابت فراتر از میل به شیرینی است و شامل تشنگی مفرط، ادرار زیاد، کاهش وزن غیرعادی، تاری دید و خستگی است. در صورت داشتن این علائم، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
علت هوس شیرینی:
دلایل مختلفی برای علت هوس شیرینی وجود دارد، از جمله:
〉〉 “اعتیاد خاموش”: غذاهای فرآوری به اندازه سیگار اعتیاد آور هستند!
- کمبود مواد مغذی: گاهی اوقات، بدن به دنبال منابع سریع انرژی است و ممکن است هوس شیرینی به عنوان نشانه‌ای از کمبود مغذی‌ها باشد.
- استرس و اضطراب: شیرینی می‌تواند به طور موقت احساس خوبی ایجاد کند و به همین دلیل، در مواقع استرس ممکن است به سمت آن کشیده شوید.
- عدم تعادل هورمونی: نوسانات هورمونی نیز می‌تواند هوس شیرینی را افزایش دهد.
- عادات غذایی: عادات غذایی نامناسب و مصرف مداوم مواد غذایی پرشکر باعث تقویت این چرخه می‌شود.
در صورت داشتن هوس شدید و غیرقابل کنترل به شیرینی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا علت آن را مشخص کرده و راهکارهای مناسب را پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که انتخاب‌های سالم و آگاهانه در تغذیه نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی شما دارد.
